Kies je ideale lamp

Verlichting is meer dan alleen een lampje op de overloop waardoor je ’s nachts veilig de badkamer kan bereiken. Welke lamp je nodig hebt, hangt af van de functie van de ruimte en waar je de lamp voor wilt gebruiken. Laten we bij het begin beginnen. Er zijn drie verschillende soorten verlichting voor in huis.

Basisverlichting vind je terug in iedere ruimte in je huis. Dit is namelijk de verlichting die ervoor zorgt dat jij daadwerkelijk iets kan zien zodra het donker wordt. Denk dus bijvoorbeeld aan een plafondlamp in de hal of de keuken. Ook dat lampje op de overloop is hier een voorbeeld van. Basisverlichting is vaak relatief fel en geeft direct licht.

Functionele verlichting gaat nog een stapje verder en zorgt ervoor dat een specifieke plek extra goed wordt verlicht. Dit kan bijvoorbeeld een tafellamp op jouw bureau zijn of een leeslampje naast een fauteuil. Deze verlichting geeft ook redelijk fel licht zodat je goed kan zien wat je precies doet. Eventueel kan je hierbij wel voor een dimmer kiezen, zodat je lamp na het lezen iets sfeervoller wordt.

Bij sfeerverlichting gaat het niet zozeer om een praktische behoefte, maar juist om het gezellig maken van een ruimte. Dit zijn de lampen die je aandoet voor een knusse filmavond of een romantisch etentje. Deze verlichting is veel zachter en warmer van kleur dan de vorige twee soorten.

Hoeveel licht een lamp geeft hangt niet alleen af van het aantal lumen en lux, maar ook van de lampenkap die je erop zet. Die beïnvloedt namelijk de baan van het licht. De drie soorten licht die hierdoor kunnen ontstaan noem je direct, indirecte en diffuus licht.

Hierbij schijnt de lichtbron rechtstreeks op het te verlichten oppervlak. Direct licht is vrij fel, waardoor het erg geschikt is als basisverlichting. Tegelijkertijd is dat de reden dat het minder geschikt is als functionele verlichting op bijvoorbeeld je werkplek: er komt veel reflectie vanaf, waardoor je verblind kan worden. Direct licht krijg je als je de lichtbron in de lamp kunt zien zitten.

Bij diffuus licht wordt egaal licht gelijkmatig over het oppervlak verdeeld. Hierbij wordt het licht eerst gefilterd. Daardoor wordt de ruimte overal evenveel belicht en krijg je geen harde schaduwen. Om die reden is diffuus licht goed te gebruiken op je werkplek.

Of een lamp direct, indirect of diffuus licht geeft is dus grotendeels afhankelijk van de lampenkap die je gebruikt. Een lampenkap die alleen aan de onderzijde open is, zal direct licht geven. Hierbij zie je een lichtbundel op het oppervlak onder de lamp en kan je van onder de lichtbron dus ook zien. Een voorbeeld hiervan is de Asteria. Bij een lampenkap die volledig dicht is en waarbij je de lichtbron niet kunt zien, is sprake van indirect licht. Een voorbeeld daarvan is de EOS lamp. Sommige lampen geven een combinatie van direct en indirect licht: de lamp geeft een lichtbundel op het oppervlak er direct onder en via de zijkanten van de lamp wordt het licht door de kamer verspreid.

Een hanglamp geeft een geconcentreerde lichtbundel op een plek. Hierdoor is dit een goede lamp om voor de functionele verlichting te gebruiken, bijvoorbeeld boven de eettafel. Dit is een prominente plek in de ruimte, dus denk goed na over wat je wil uitstralen met deze lamp. Wil je dat hij opgaat in de ruimte of wil je de lamp juist het stralende middelpunt maken? Kies dan voor een opvallende kleur, vorm of een bijzonder materiaal. Hoeveel licht een hanglamp geeft kan je zelf bepalen: hoe transpanter de lampenkap, hoe meer licht er van je lamp komt. Zo houdt een dichte kap de lichtbundel compact, maar een glazen kap verspreidt het licht juist door de ruimte.

Een plafondlamp is in feite een lamp die direct aan het plafond hangt. Hierdoor heeft de lamp geen snoer, in tegenstelling tot een hanglamp. Een plafondlamp zorgt dus voor basisverlichting en is vooral praktisch. Deze lamp vind je vaak in de keuken, badkamer en boven de trap. Nog handiger is een plafondspot: hiervan kan je de verschillende lampjes verschillende kanten op richten, waardoor je specifieke plekken in de ruimte beter kunt uitlichten.

Wandlampen verlichten donkere hoeken en muren in huis. Met een wandlamp kan je alle kanten op: subtiel in een hoekje, in dezelfde tint als de muur of een statement in een aparte vorm, uitgevoerd in een bijzonder materiaal of een contrasterende kleur. Een wandlamp is handig in de hal, woonkamer, of op de slaapkamer naast het bed.

Vloerlampen zijn goede sfeer verlichters in een ruimte. Het licht wat uit deze lampen komt wordt op het plafond en de muren weerkaatst, waardoor je een groot deel van de ruimte in een fijn sfeerlicht wordt gehuld. Vloerlampen nemen doorgaans best wat ruimte in, dus ga dan ook voor een model dat gezien mag worden.

Een tafellamp geeft afhankelijk van het model en de sterkte van de lamp functioneel of sfeerverlichting. Het handige aan een tafellamp is dat je hem gemakkelijk op een andere plek in huis kunt zetten. Zet hem op de eettafel, een bijzettafeltje, in de vensterbank of op je nachtkastje. Ook op je bureau kan je deze lamp goed gebruiken. Door er een dimmer op te zetten te zetten, kun je de lamp gebruiken om te werken en daarna kan je het licht dimmen voor een gezellige sfeer.

Vloerlampen zijn goede sfeer verlichters in een ruimte. Het licht wat uit deze lampen komt wordt op het plafond en de muren weerkaatst, waardoor je een groot deel van de ruimte in een fijn sfeerlicht wordt gehuld. Vloerlampen nemen doorgaans best wat ruimte in, dus ga dan ook voor een model dat gezien mag worden.

Een tafellamp geeft afhankelijk van het model en de sterkte van de lamp functioneel of sfeerverlichting. Het handige aan een tafellamp is dat je hem gemakkelijk op een andere plek in huis kunt zetten. Zet hem op de eettafel, een bijzettafeltje, in de vensterbank of op je nachtkastje. Ook op je bureau kan je deze lamp goed gebruiken. Door er een dimmer op te zetten te zetten, kun je de lamp gebruiken om te werken en daarna kan je het licht dimmen voor een gezellige sfeer.

Er bestaan ook verschillende soorten lichtbronnen. De gloeilamp is de oudste soort elektrische lichtbron maar deze is tegenwoordig verboden. Dan is er de kooldraadlamp, een goede keuze voor een vintage of industrieel interieur door de zichtbare bedrading in het bolletje. Halogeenlampen geven fel licht en zijn voornamelijk geschikt voor een hal, berging of toilet. Ledverlichting is de populairste lichtbron op het moment. Vroeger werd een ledlamp als kil gezien maar tegenwoordig zijn er ook varianten met een warmere kleur. Bovendien zijn ledlampen heel zuinig en hebben ze een lange levensduur.

Iets waar je goed op moet letten bij de aanschaf, is of jouw nieuwe lamp inclusief lichtbron komt. Zo ja, past het licht dat hieruit komt dan bij de situatie in jouw huis? Misschien koop jij een hanglamp omdat je de keuken op een praktische manier wilt verlichten, maar komt er slechts een zachte gloed uit die nieuwe lamp. Als de lamp niet inclusief lichtbron wordt verkocht, kun je zelf de kleurtemperatuur, het aantal lumen en lux uitzoeken.

Wil je wit licht of geel licht? Hoe lager de kleurtemperatuur van een lichtbron, hoe warmer (geler) de kleur. Een lamp in huis heeft eigenlijk altijd een kleurtemperatuur tussen de 2700 en 3600K. Dit kan je terugvinden op het etiket.

Is de lamp die je uitzoekt krachtig genoeg om de ruimte te verlichten? Hiervoor kijk je naar het aantal lumen. Hoe meer lumen, hoe meer licht er uit je lamp komt. Een plafondlamp die de hele ruimte moet verlichten heeft dus meer lumen nodig dan een vloerlamp die je alleen aandoet om het gezellig te maken.

Dit is de hoeveelheid licht per vierkante meter. Als er slechts één lichtbundel uit de lamp komt, is de lux op dat stukje oppervlak heel hoog. Als de lamp het licht juist verspreidt (zoals bij indirect en diffuus licht), dan is de lux een stuk lager.

Een dimmer is een handig tussenstuk wat je zelf op een lamp kunt zetten om de sterkte te verminderen. Werk je bijvoorbeeld vaak aan de eettafel en heb je daarvoor fel licht nodig, maar wil je tijdens het eten juist wat zachter licht? Dan is een dimmer de perfecte manier om deze twee soorten verlichting toch met dezelfde lamp te bereiken. Ga wel altijd na of je lichtbron geschikt is om gedimd te worden.

Bij het uitkiezen van een lamp is de functie natuurlijk een belangrijke factor, maar niet de enige. We willen allemaal dat ons huis er ook mooi uitziet naast dat het praktisch is. Kijk bij het kiezen van een lamp dus ook naar de stijl die de ruimte al uitstraalt en bedenk of je nieuwe lamp hierbij moet aansluiten óf juist een contrast vormen.