Onderhoud van houten meubels

Voor het onderhouden van houten meubels heb je altijd twee producten nodig: een hout reiniger en een hout onderhoudsmiddel. Met de reiniger maak je het hout goed schoon en verwijder je de oude onderhoudslaag, zodat je het hout vervolgens opnieuw kan behandelen. Door het verwijderen van de oude laag voorkom je dat het vuil hierin over de hele kast of tafel wordt verspreid en voor vlekken en een doffe uitstraling zorgt. Het gebruik van de hout reiniger zorgt dus voor een mooier resultaat van het onderhoudsmiddel. Het is aan te raden om de producten eerst altijd te testen, zodat je zeker weet dat je het goede spul gebruikt. Gebruik hiervoor bijvoorbeeld de onderkant van de tafel.

Welk onderhoudsproduct je nodig hebt, is afhankelijk van de afwerking van het hout. Check bij het aanschaffen dus goed voor welk materiaal het product geschikt is.

Naast dat er veel verschillende soorten hout zijn, zijn er ook veel verschillende houtafwerkingen: gelakt, geolied, gebeitst, of onbehandeld hout. Het onderscheid tussen deze afwerkingen is best groot, dus het onderhoud hiervan verschilt ook. Hieronder leggen we van de meest voorkomende houtafwerkingen uit hoe dit materiaal het best onderhouden kan worden.

Meubels van geolied hout zijn doorgaans iets voller en warmer qua kleur. De olie wordt in het houtoppervlak gewreven en trekt helemaal in de poriën van het hout, zodat het een beschermende laag vormt. Omdat het hout door de olie verzadigd is, neemt het minder snel vloeistoffen op waardoor de kans op vlekken en kringen klein is. Echter, omdat de open structuur van het hout behouden blijft, is die kans niet helemaal weg.

Een voordeel van een geolied meubel is dat het hout hierdoor zijn natuurlijke uitstraling houdt. Er komt geen glans op het hout en de nerf blijft voelbaar. Ook zijn grotere beschadigingen op geolied hout makkelijker te herstellen.

Gebruik voor dagelijks onderhoud een schone doek, die eventueel vochtig is gemaakt in schoon lauw water en goed uitgewrongen. Belangrijk is om het hout niet met een te natte doek schoon te maken, omdat de olie dan beter blijft beschermen. Agressieve of schurende schoonmaakmiddelen dienen te worden vermeden. Hout is gevoelig voor vocht en warmte, dus gemorste vloeistoffen moeten direct worden afgenomen. Natte kopjes en glazen zullen kringen achterlaten, en warme voorwerpen op het hout dienen zoveel mogelijk vermeden te worden. Let op: Hoe minder schoonmaakmiddel je gebruikt, hoe langer de olie het hout zal beschermen.

Minimaal eens per halfjaar het hout licht opschuren of goed schoonmaken met houtreiniger en daarna opnieuw behandelen met olie. Hierdoor blijft het hout gehydrateerd en voorkom je scheurtjes door uitdroging. Hoe vaak dit nodig is hangt erg af van de omstandigheden waarin het meubel staat: een lage luchtvochtigheid, direct zonlicht, warme pannen of een warm huis en te vaak met een (te) natte doek afnemen zullen ervoor zorgen dat hout eerder zal uitdrogen en dus vaker behandeld moet worden. Meestal kan je aan de structuur van het hout voelen of het onderhoud nodig heeft. Het hout zal dan wat grover aanvoelen, je voelt de poriën van het hout open staan. Zorg eerst dat het meubel schoon en droog is. Breng de olie aan op een schone doek en wrijf dat zachtjes in het hout. Laat de olie intrekken en wrijf het vervolgens met een zachte schone doek weer uit. Kijk goed op de handleiding hoe lang je de olie moet laten intrekken, dit verschilt namelijk erg per soort en merk.

Kleurolie kan je gebruiken als onderhoudsmiddel om het hout zowel gehydrateerd te houden als te kleuren. De olie voor het onderhoud van het meubelstuk kan voorzien worden van een kleurpigment, zodat je de tafel juist lichter of donkerder kunt maken. Het fijne hiervan is dat je de kleur dus helemaal kunt afstemmen op je eigen smaak. Houd er wel altijd rekening mee dat hout en de meeste oliën gevoelig zijn voor UV. Met de tijd zullen ze altijd wat donker of voller in kleur worden. Staat het meubelstuk in direct zonlicht, dan zal dit sneller gebeuren. Twijfel je over de juiste kleur, dan kan je meestal het best een kleur kiezen die iets lichter is.

Een gelakt houten meubel is eigenlijk hermetisch afgesloten van invloeden van buitenaf. Er ligt dus een beschermende laag over het hout heen, die de open structuur van het hout afsluit. Hierdoor voelt het hout glad aan en heeft het een mooie zijdeglans. Met lak kan je de kleur van het hout ook enigszins veranderen. De voordelen van gelakt hout zijn dat het makkelijk in onderhoud en minder kwetsbaar voor bijvoorbeeld kringen is. Desondanks moet je vocht niet te lang op gelakt hout laten liggen: het vocht kan onder de laklaag trekken en bobbels veroorzaken. Krassen zijn op een gelakt meubel lastiger om te herstellen dan op een geolied meubel. Het is wel de meest onderhoudsvriendelijke afwerking.

Gebruik voor dagelijks onderhoud een schone vaatdoek die eventueel vochtig is gemaakt in schoon lauw water en goed uitgewrongen. Indien nodig kan je een milde zeepoplossing of allesreiniger gebruiken. Het gebruik van schuurmiddelen, ruwe sponsjes of schoonmaakapparatuur wordt sterk afgeraden. Ook agressieve schoonmaakmiddelen zijn niet geschikt voor het verwijderen van vlekken op gelakt hout.

Het meubel schoonmaken met een geschikte houtreiniger zodat het hout wordt ontvet en oud vuil en vlekken worden verwijderd. Zodra de tafel weer droog en schoon is, kan je een polish op een schone doek en met draaiende bewegingen aanbrengen. Werk hierbij altijd in de richting van de nerf. Voor een mooie egale afwerking kan je het best eindigen met lange rechte banen in de richting van het hout. Om je gelakte meubel optimaal te onderhouden kan je dit proces 1 of 2 keer per jaar herhalen.

Dit is hout in zijn meest natuurlijke vorm, de structuur en de kleur van het hout zijn bij dergelijke meubels altijd heel mooi zichtbaar. Maar omdat er geen beschermlaag in de vorm van olie of lak op zit zijn ze wel veel gevoeliger voor zijn omgeving. Vlekken en vocht dringen makkelijker in het hout. Je kan er natuurlijk zelf ook voor kiezen het product nog verder te beschermen en het in de olie of lak te zetten. Aangeraden wordt om dit dan direct na aankoop van het houten meubel te doen, omdat het oppervlak van het nieuwe product dan nog niet verontreinigd is door viezigheid en vet. Voordat het hout verder behandeld wordt dient het eerst wel licht opgeschuurd te worden.

Voor dagelijks onderhoud kan je het hout voorzichtig afnemen met een vochtige doek, eventueel kan je een sopje met afwasmiddel gebruiken. Maak het hout daarna altijd direct droog. Om veel kleurverandering te voorkomen kan je beter niet te veel schoonmaakmiddel gebruiken, anders zullen er lichte vlekken ontstaan op de plek waar het hout vaak met het schoonmaakmiddel in contact komt.

Het hout eerst vetvrij en schoon maken met een geschikte hout reiniger. Vervolgens behandelen met een speciale beschermer of wood sealer voor onbehandeld hout, die onzichtbaar beschermt tegen het indringen van water, olie, vet en ander vuil.

Toch een kring of kras op je mooie houten meubel gekregen? Zo kan je de beschadiging het best herstellen:

Geolied hout

• Zachtjes opschuren met de houtnerf mee (korrel 180 en 400). Dit kan lokaal.
• Meubel stofvrij maken met een droge, schone doek
• Opnieuw olie aanbrengen met een schone doek
• Laten intrekken en vervolgens uitwrijven met een schone doek

Gelakt hout

• De lak afschuren totdat de glans eraf is
• Meubel stofvrij maken met een droge, schone doek
• Opnieuw in de lak zetten en goed laten drogen
• Eventueel opnieuw lakken totdat het gewenste resultaat is behaald

• Zachtjes opschuren met de houtnerf mee (korrel 180 en 400). Dit kan lokaal.
• Meubel stofvrij maken met een droge, schone doek
• Opnieuw olie aanbrengen met een schone doek
• Laten intrekken en vervolgens uitwrijven met een schone doek

• De lak afschuren totdat de glans eraf is
• Meubel stofvrij maken met een droge, schone doek
• Opnieuw in de lak zetten en goed laten drogen
• Eventueel opnieuw lakken totdat het gewenste resultaat is behaald